Veel elektrische primeurs op TKD

Om de bekende redenen vond de laatste editie van de TKD alweer in 2018 plaats. Vijf jaar geleden. En wie na dat beursbezoek de luiken dicht heeft gedaan en ze op de komende TKD weer opent, lijkt in een totaal andere wereld terechtgekomen. Waren er in 2018 nog amper of geen elektrische grondverzetmachines op de beursvloer, de komende TKD zul je ze bij het gros van de standhouders wel zien staan: tussen de nieuwste machines met een inmiddels schone Stage V-dieselmotor, die nog altijd het leeuwendeel van de markt voor hun rekening nemen. Maar hoe je het ook wendt of keert, de intrede van elektrische machines, groot of klein, zal hét onderwerp van gesprek zijn tijdens de TKD. Niet omdat iedereen direct in de rij staat om zulke machines aan te schaffen, wél omdat de intrede van elektrische machines nu al z’n impact heeft op de markt en de gunning van aanbestedingen. Vooral dát maakt de tongen los, want het is daarmee een thema dat gevraagd of ongevraagd heel veel bedrijven aangaat, ook de loonwerkers en onderaannemers. De beurs biedt in elk geval de kans om nu eindelijk eens op een laagdrempelige manier op deze machines te kunnen draaien

Volvo keert terug met grote primeurs

Elektrische machines lijken, ondanks hun hoge kosten en beperkingen in de praktijk, het hypestadium voorbij. Ze zijn ook het minigraverstadium allang voorbij. Elektrische machines worden groter. Op de TKD pakken minstens drie merken uit met zware 15- tot 20-tons elektrische wielladers die hun stroom halen uit ingebouwde accupakketten. XCMG toont hun wiellader als fabrieksoplossing. Volvo heeft als grote primeur de elektrische L120E conversion op de stand, een wiellader die Volvo onder fabriekstoezicht extern laat ombouwen naar een elektrische aandrijving. De machine is voor het eerst in ons land te zien en zal zoals het nu lijkt zelfs z’n wereldprimeur gaan beleven op de TKD. Daarmee zal de terugkeer van importeur SMT na jaren van afwezigheid niet onopgemerkt voorbijgaan, want SMT neemt nóg een belangrijke noviteit mee naar Almere; de EC230E is de eerste zware elektrische rupsgraafmachine die origineel af fabriek is ontwikkeld en gebouwd met een elektrische aandrijflijn. Een belangrijke mijlpaal in de ontwikkeling van elektrisch materieel, ook om de kostprijs ervan naar beneden te krijgen. Tot slot showt ECE/Staad de in Nederland omgebouwde DL280-wiellader voor het eerst aan het publiek. Deze machine valt in vergelijking met de eerdergenoemde wielladers juist op vanwege de grote capaciteit van het accupakket.

Trend: Elektrische minigravers vaker af fabriek

Met name op het vlak van de elektrische minigravers zijn er volop ontwikkelingen te zien op de TKD. Op deze markt zijn nu vooral veel ombouwers actief. JCB en Volvo hebben al langer een of meerdere accu-aangedreven minigravers in het programma. Op de beurs zullen ook Sany, XCMG, Cat, Case, Takeuchi en Develon (Doosan) voor het eerst hun af fabriek gebouwde elektrische minigravers laten zien op een Nederlandse beurs. Veelal zijn deze machines ook écht volledig nieuw en pas zeer recent of zelfs nog helemaal niet geïntroduceerd. Deels zijn dit nog prototypes; zo zal de serieproductie van bijvoorbeeld de elektrische Develon en de Takeuchi eind dit jaar pas starten.

Oplopende rente remt orderintake

Of de TKD ook echt een handelsbeurs zal worden, is een vraagteken. Ten tijde van de beurs zullen veel ondernemers nog in onzekerheid zijn of ze SSEB-subsidie toegekend krijgen. De offertes voor deze machines zijn veelal reeds gemaakt. Kijken we naar de gehele markt, dan begint de sterk opgelopen rente volgens sommige leveranciers toch wel zijn weerslag op de markt te krijgen. Dit opgeteld met sterk gestegen aanschafprijzen van machines. Sommige ondernemers twijfelen nu bovendien tussen diesel en elektrisch; ook die twijfel in de markt lijkt naast de genoemde factoren een remmende werking te hebben op de verkoop van schone Stage V-diesels, zo merken importeurs aan de orderintake voor 2024. Wat dat betreft lijken er wat meer onzekere tijden aan te breken. Met alle aandacht voor elektrische machines mag niet vergeten worden dat de moderne Stage V-dieselmachines weliswaar niet emissieloos zijn, maar intussen wel véle malen schoner dan hun voorgangers. ‘De uitstoot van NOx ligt tot een factor tien lager dan voorheen’, zei emissie-onderzoeker Norbert Ligterink van TNO eerder deze maand in de Volkskrant nog maar eens. ‘Zolang de machines maar zo min mogelijk stationair draaien.’

Eerste publieke optreden van Develon

Ook nieuw op de beurs is dat Doosan zich voor het eerst presenteert onder de nieuwe naam Develon, die op alle machines zal prijken. Er zijn ook gevestigde merken die nieuwe machines presenteren, zoals Case, dat voor het eerst in jaren weer een mobiele graafmachine in het gamma heeft. En er zijn bestaande merken die via nieuwe wegen de markt betreden, zoals de Kramer-wielladers die voor het eerst bij Kemp op de stand te vinden zullen zijn. Verder worden de bestaande machines nog altijd slimmer. De gps-leveranciers tonen hun laatste ontwikkelingen op het gebied van 3D-gps en automaatfuncties. Deze assistentsystemen zijn tegenwoordig ook achteraf op te bouwen.

Trend: Ook dealers storten zich op laadinfra

Natuurlijk vormen de machines zoals vanouds de hoofdmoot op de TKD, toch zal één trend niemand ontgaan op de komende beurs; namelijk dat dealers en importeurs zich massaal gaan toeleggen op (tijdelijke) stroomvoorzieningen op de bouwplaats om elektrische machines te kunnen opladen. In het bijzonder op bouwplaatsen zonder netaansluiting, of plekken met een lichte netaansluiting. Het gaat dan met name om accucontainers in allerlei soorten en maten en snelladers. Voorheen was dit een markt waarin met name gespecialiseerde (verhuur-)bedrijven actief waren. De machineleveranciers haken hier nu ook op in. Een vaak gehoord argument; ze willen naast machines het complete pakket aan kunnen bieden aan klanten. En dat is dus niet alleen een elektrische machine, maar ook een manier om deze op te kunnen laden in het werk.

Thuiswerken met de rupskraan

Maar er is meer. Elk jaar zijn er wel bijzondere aandachttrekkers, waaronder ongetwijfeld ook nog volop verrassingen. Een smaakmaker is te vinden op de Cat-stand. Daar biedt Pon Equipment een werkende demo met een Cat 323 rupsgraafmachine die volledig op afstand te bedienen is. De machine is hiertoe uitgerust met camera’s, sensoren en een dataverbinding. Op een soort van simulator met volwaardige joysticks kun je als machinist de machine bedienen, terwijl je via schermen ziet wat je normaal vanuit de cabine zou zien. In theorie kun je de machine vanuit huis aansturen, zelfs dus als deze volledig uit het zicht is. Cat ontwikkelde het systeem om in een onveilige omgeving met hitte, stof of instortingsgevaar toch te kunnen werken. Wellicht wat vergezocht voor de Nederlandse praktijk, maar ongetwijfeld bijzonder om te ervaren op de TKD.

Een feestje

Hoe dan ook lijkt de TKD weer een ouderwets machinefeestje te gaan worden. Want na vijf jaar is er eindelijk weer een gratis toegankelijke beurs met draaiende machines, die in tegenstelling tot de buitenlandse beurzen prima in één dag te bereizen is vanuit heel het land. En wat is de bouwmachinewereld de laatste vijf jaar veranderd! Met de steeds verdergaande integratie van 3D-gps, continu betere en slimmere uitrustingsstukken en de opkomst van alternatieve aandrijvingen. Er is dit jaar dan ook écht veel nieuws te zien met daadwerkelijke primeurs. Voor ondernemers met investeringsplannen biedt de TKD een ideaal en uniek moment om gericht machines in de praktijk te ervaren en te vergelijken. Want zelf draaien, dat is en blijft de grootste kracht van deze buitenbeurs. Zowel op de stands als op de demobaan.

Zelf de TKD bezoeken? Meld je dan hier aan >>

Tekst en foto's: Matthijs Verhagen